آموزش کار با سامانه تجارت
سامانه جامع تجارت ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین و پیشرفته‌ترین ابزارهای دیجیتال در حوزه تجارت و بازرگانی کشور، نقش کلیدی در تسهیل و بهبود فرآیندهای تجاری داخلی و خارجی ایفا می‌کند. این سامانه با هدف یکپارچه‌سازی اطلاعات، افزایش شفافیت، کاهش فساد و ارتقاء بهره‌وری در حوزه تجارت، طراحی و راه‌اندازی شده است تا فعالان اقتصادی بتوانند با کمترین موانع و هزینه‌ها، به داده‌ها و خدمات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.
در کنار این، سامانه جامع تجارت ایران امکانات متنوعی در زمینه‌های مختلف تجارت الکترونیک، گمرک، حمل‌ونقل، انبارداری و اعتبارسنجی فراهم کرده است. این سامانه با ارائه خدمات نظیر ثبت سفارشات، صدور مجوزها، شناسه کالا، رتبه‌بندی اعتباری، و مدیریت حمل‌ونقل، تلاش می‌کند فرآیندهای تجاری را سریع‌تر، شفاف‌تر و قابل رصدتر کند.
در سال‌های اخیر، سامانه جامع تجارت ایران به‌طور مستمر توسعه یافته و امکانات جدیدی در راستای حمایت از فعالان اقتصادی، کاهش بروکراسی و مبارزه با قاچاق و تخلفات اقتصادی اضافه شده است. علاوه بر این، این سامانه با همکاری نهادهای مختلف دولتی و خصوصی، نقش مهمی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و توسعه صادرات غیرنفتی دارد. در ادامه با استاد پلاس همراه باشید تا به بررسی معرفی سامانه تجارت بپردازیم.
سامانه جامع تجارت چیست؟
این سامانه بستری برای ثبت، بررسی، صدور و پیگیری تمامی مراحل تجارت کالا، از مرحله ثبت سفارش تا ترخیص و توزیع است. از جمله وظایف و عملکردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ثبت سفارش واردات و دریافت مجوزهای لازم
- ثبت اطلاعات فروش، فاکتور و حمل‌ونقل کالا
- رهگیری و ردیابی کالا از مبدأ تا مقصد
- ارتباط مستقیم با سامانه‌های گمرک، بانک مرکزی، سامانه انبارها، سامانه تخصیص ارز و سایر سامانه‌ها
- صدور کد نقش برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در حوزه تجارت
نحوه ثبت‌نام و ورود به سامانه:
برای استفاده از خدمات سامانه جامع تجارت، ابتدا باید وارد وب‌سایت ntsw.ir شد. کاربران می‌توانند با استفاده از مرورگرهای رایج مانند Chrome، Firefox، Edge و Safari، به این سامانه دسترسی پیدا کنند. پس از وارد کردن آدرس، صفحه ورود نمایش داده می‌شود که در آن نیاز است نام کاربری (معمولاً کد ملی یا شناسه ملی شرکت)، کلمه عبور، و تصویر امنیتی وارد شود. در صورت فراموشی رمز عبور، گزینه “بازیابی رمز عبور” فعال است که با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، می‌توان رمز عبور جدید دریافت کرد.
ثبت‌نام در سامانه برای اشخاص حقیقی و حقوقی امکان‌پذیر است. فرآیند ثبت‌نام شامل وارد کردن اطلاعات شخصی یا شرکتی، بارگذاری مدارک هویتی و مجوزهای مرتبط، و تایید نهایی است. در موارد شخص حقوقی، مدیرعامل باید ابتدا ثبت‌نام کند و پس از آن، اطلاعات شرکت را مطابق با مدارک ثبت شرکت‌ها وارد نماید.
تقسیم‌بندی و خدمات تخصصی سامانه:
سامانه جامع تجارت ایران، بر اساس نیازهای مختلف کسب‌وکارها و فعالان اقتصادی، چندین زیرسامانه و بخش تخصصی دارد:
- سامانه انبارها و مراکز نگهداری کالا: این سامانه از قاچاق، احتکار و تخلفات در حوزه انبارداری جلوگیری می‌کند. فعالان در این حوزه باید اطلاعات مربوط به کالاها و محل نگهداری را ثبت و بروزرسانی کنند تا نظارت کامل بر زنجیره تامین وجود داشته باشد.
- سامانه شناسه کالا: این سامانه برای واردکنندگان و تولیدکنندگان طراحی شده است. پس از ثبت‌نام و احراز صلاحیت، شناسه یکتایی برای هر کالا صادر می‌شود که در فرآیندهای واردات، صادرات و توزیع کاربرد دارد. شناسه‌های موبایل‌های آیفون سری‌های 14، 15 و 16 نیز در این سامانه ثبت می‌شود، با رعایت محدودیت سهمیه وارداتی که توسط نهادهای مربوطه تعیین شده است.
- سامانه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتباری: این سامانه با هدف افزایش اعتماد و کاهش ریسک در معاملات تجاری و مالی، اعتبارسنجی فعالان اقتصادی را انجام می‌دهد. کسب امتیاز اعتبار، نقش مهمی در دریافت تسهیلات، مجوزها و قراردادهای تجاری دارد.
- پورتال نظام ارزی نیمایی: این سامانه، با هدف ساماندهی بازار ارز و کاهش نوسانات، درخواست‌های خرید و فروش ارز نیمایی را ثبت و مدیریت می‌کند. این سامانه نقش موثری در کنترل نرخ ارز و جلوگیری از قاچاق ارز دارد.
- سامانه حمل‌ونقل: هدف از راه‌اندازی این سامانه، بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، تسهیل دسترسی به جایگاه‌های حمل‌ونقل، و ارتقاء ایمنی و بهره‌وری در حوزه ترابری است.
- سامانه گمرکی: این سامانه، فرآیندهای گمرکی را به صورت آنلاین و مکانیزه انجام می‌دهد؛ از ثبت اظهارنامه تا ترخیص کالا، که در نتیجه آن زمان و هزینه فرآیندهای گمرکی کاهش یافته است.
زیرسامانه‌های سامانه تجارت و کاربردهای آن‌ها:
در سیستم تجارت کشور، زیرسامانه‌هایی طراحی و راه‌اندازی شده‌اند که نقش مهمی در بهبود فرآیندهای اقتصادی، کاهش تخلفات و تسهیل انجام امور قانونی دارند. این زیرسامانه‌ها به عنوان بخش‌های تخصصی، به متقاضیان و فعالان اقتصادی امکان می‌دهند تا در حوزه‌های مختلف نظیر مالیاتی، گمرکی، تجارت خارجی و امور مربوط به موبایل و کالاها فعالیت کنند. در ادامه، به معرفی مهم‌ترین زیرسامانه‌های سامانه جامع تجارت می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که هر یک چه وظایف و کاربردهایی دارند.
برخی از زیرسامانه‌های سامانه جامع تجارت عبارتند از:
1. سامانه همتا
این سامانه برای کنترل و مدیریت واردات و ثبت گوشی‌های همراه طراحی شده است. هدف اصلی آن جلوگیری از قاچاق موبایل و تامین امنیت شبکه ارتباطی است. کاربران باید گوشی‌های هوشمند خود را از طریق کد ارسالی به سامانه همتا ثبت کنند؛ در غیر این صورت، استفاده از خدمات تلفن همراه و امکانات مخابراتی ممکن نیست. این سامانه نقش کلیدی در جلوگیری از ورود گوشی‌های قاچاق و تقلبی دارد.
2. سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا
این سامانه برای مدیریت و نظارت بر ورود و خروج کالاهای موجود در انبارها و مراکز نگهداری طراحی شده است. هدف آن کاهش قاچاق، احتکار و تخلفات در واردات و صادرات است. دولت با دسترسی به داده‌های این سامانه، می‌تواند بر فعالیت‌های انبارها نظارت کند و بر اساس قانون، تمامی انبارها موظف به ثبت کالاهای ورودی و خروجی در این سامانه هستند. این اقدام شفافیت و کنترل بیشتری بر تجارت داخلی و خارجی فراهم می‌کند.
3. سامانه شناسه کالا
سامانه‌ای است برای ثبت و شناسایی کالاهای وارداتی و تولیدی با شناسه منحصر به فرد. واردکنندگان و تولیدکنندگان پس از ثبت‌نام در این سامانه، باید شناسه کالا را دریافت و در فرآیندهای واردات و تولید ثبت کنند. این شناسه، امکان رهگیری کالا را آسان‌تر می‌کند و از تقلب و قاچاق جلوگیری می‌نماید. هدف اصلی این سامانه، ایجاد شناسنامه دیجیتال برای هر کالا است که در فرآیندهای تجارت و کنترل کیفیت نقش مهمی دارد.
4. سامانه سنجش اعتبار و رتبه‌بندی اعتباری
این سامانه به منظور ارزیابی و رتبه‌بندی اعتباری فعالان اقتصادی راه‌اندازی شده است. افراد و شرکت‌ها می‌توانند با ثبت اطلاعات مالی و عملکردی خود، اعتبار خود را در این سامانه نشان دهند. این رتبه‌بندی، به بانک‌ها، شرکت‌ها و نهادهای دولتی کمک می‌کند تا در فرآیندهای اعطای تسهیلات، مجوزها و قراردادهای تجاری، تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر داشته باشند.
5. پرتال ارزی (نظام یکپارچه معاملات ارزی نیما)
این پورتال، با هدف ساماندهی بازار ارز و ایجاد فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز طراحی شده است. فعالان بازار ارز می‌توانند در بستر این سامانه، معاملات خود را انجام دهند و ارز دولتی یا ارز حاصل از فروش را به راحتی خرید و فروش کنند. این سامانه نقش مهمی در کنترل نوسانات ارزی، جلوگیری از قاچاق ارز و مدیریت ذخایر ارزی کشور دارد.
6. سامانه جامع حمل‌ونقل
این سامانه به توسعه و بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل کشور کمک می‌کند. از طریق آن، اطلاعات مربوط به ناوگان حمل‌ونقل، مسیرها، بارنامه‌ها و وضعیت حمل‌ونقل کالاها به صورت یکپارچه مدیریت می‌شود. هدف اصلی این سامانه، کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و تسهیل فرآیندهای حمل و نقل در بخش‌های مختلف است.
7. سامانه جامع امور گمرکی
این سامانه توسط گمرک راه‌اندازی شده و فرآیندهای مربوط به ترخیص کالا و امور گمرکی را سرعت می‌بخشد. با استفاده از این سامانه، فعالان تجاری می‌توانند اطلاعات مربوط به واردات و صادرات خود را به صورت الکترونیکی ثبت و پیگیری کنند، که منجر به کاهش زمان ترخیص و افزایش شفافیت در فرآیندهای گمرکی می‌شود.
جمع‌بندی:
سامانه جامع تجارت ایران با فراهم آوردن یک بستر دیجیتال منسجم و یکپارچه، نقش مهمی در ارتقاء صنعت تجارت و بازرگانی داخلی و بین‌المللی کشور دارد. این سامانه نه تنها فرآیندهای اداری را ساده‌تر و شفاف‌تر می‌کند، بلکه با افزایش نظارت و کنترل، مانع از تخلفات و قاچاق می‌شود و به توسعه تجارت قانونی و سالم کمک می‌نماید. در آینده، با توسعه فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و بلاکچین، انتظار می‌رود این سامانه بیش از پیش کارآمد و امن‌تر گردد و نقش کلیدی‌تری در اقتصاد کشور ایفا کند.
